Kεντρική σελίδα Οδηγός Σπουδών Νέο Λύκειο Α΄Λυκείου 2013 - 14 | ||
A΄ Λυκείου 2013 -14 |
Γενικά
Σύμφωνα με το Νόμο για το Νέο Λύκειο, η Α' Τάξη Γενικού Λυκείου αποτελεί τάξη αποκλειστικά γενικής παιδείας, στην οποία εφαρμόζεται πρόγραμμα μαθημάτων τριάντα πέντε (35) συνολικά ωρών εβδομαδιαίως. Ειδικότερα, εφαρμόζεται εκπαιδευτικό πρόγραμμα τριάντα τριών (33) ωρών εβδομαδιαίως, με εννέα (9) μαθήματα, που είναι κοινό για όλους τους μαθητές και εκπαιδευτικό πρόγραμμα δύο (2) ωρών εβδομαδιαίως που αποτελείται από ένα (1) μάθημα επιλογής το οποίο επιλέγεται μεταξύ τεσσάρων μαθημάτων. Οι μαθητές έχουν δικαίωμα να αλλάξουν το μάθημα επιλογής μέχρι την 30ή Σεπτεμβρίου κάθε διδακτικού έτους. Ειδικά για το σχολικό έτος 2013-14, οι μαθητές της Α΄τάξης έχουν δικαίωμα να αλλάξουν το μάθημα επιλογής έως την 23η Οκτωβρίου 2013. Ωρολόγιο Πρόγραμμα Υποχρεωτικά Μαθήματα (33 Ώρες):
Μαθήματα επιλογής (2 ώρες):
Αναλυτικά τα Μαθήματα της Α΄Λυκείου 1. Ελληνική Γλώσσα Το μάθημα είναι ενιαίο και διδάσκεται σε κλάδους α. Αρχαία Ελληνική Γλώσσα & Γραμματεία ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (την εβδομάδα): 5. Οι 5 ώρες διδασκαλίας κατανέμονται
εβδομαδιαίως ως εξής: Για τη διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας θα χρησιμοποιηθούν: ΣΧΟΛΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ 2: ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΟΙ (Ξενοφών, Θουκυδίδης). Ενότητες - Διδακτικές Ώρες Διευκρίνιση: Τόσο η Εισαγωγή όσο και το Χρονολόγιο δεν εξετάζονται. Στην αρχή χρησιμοποιούνται, για να γίνει κατανοητό το πλαίσιο όπου θα ενταχθεί η ανάγνωση των κειμένων. Στη συνέχεια αποτελούν υλικό αναφοράς, όπου μπορεί να καταφεύγει ο μαθητής, για να βρει ενδεχομένως απαντήσεις σε ερωτήματα που τίθενται κατά τη διδασκαλία συγκεκριμένων κεφαλαίων και, κυρίως, κατά τη γενική θεώρηση κάθε έργου. Διδακτέα Ύλη Ι. Εισαγωγή: ΙΙ. Κείμενα: Θουκυδίδης, Βιβλία Γ, Ζ και Η Βιβλίο Ζ' (= 6ο), Βιβλίο Η' (=7ο) Σημείωση: Τα στοιχεία Ζ’ και Η’, δηλώνουν, όπως και στις στερεότυπες εκδόσεις, τα Βιβλία 6ο και 7ο αντίστοιχα του έργου του Θουκυδίδη. Εξεταστέα Ύλη για το σχολικό έτος 2013-2014: Στην εξεταστέα ύλη της Α΄ Τάξης του Ημερησίου ΓΕΛ περιλαμβάνεται: α) η ύλη του Εγχειριδίου Γλωσσικής Διδασκαλίας της Α΄ Λυκείου των Ν. Μήτση, Ειρ. Ζαμάρου, Ι. Παπανδρέου?β) η παρακάτω ύλη από το εγχειρίδιο Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι (Ξενοφών, Θουκυδίδης) των Κ. Διαλησμά, Α. Δρουκόπουλου, Ε. Κουτρουμπέλη, Γ. Χρυσάφη: 1. Εισαγωγή α) Κεφάλαια Β΄ (Θουκυδίδης Ολόρου Αλιμούσιος) και Γ΄ (Ξενοφών Γρύλλου Ερχιεύς), (σελίδες 18-28 και 29-33 αντίστοιχα) 2. Κείμενα α) Ξενοφών, Ελληνικά, Βιβλίο Β΄ β) Θουκυδίδης, Βιβλίο Γ΄ Αξιολόγηση Η αξιολόγηση οφείλει να είναι σύμφωνη με τη διδασκαλία και να περιλαμβάνει: Δείτε αναλυτικά τις Οδηγίες για τη διδασκαλία του μαθήματος (pdf) β. Νέα Ελληνική Γλώσσα ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (την εβδομάδα): 2 ΤΙΤΛΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ: ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ: Κ. Αδάλογλου, Α. Αυδή, Ε. Λόππα, Δ. Τάνης, Χ. Τσολάκης. Σκοπός της διδασκαλίας της Νέας Ελληνικής Γλώσσας στην Α΄ τάξη του Λυκείου είναι η ενδυνάμωση του γλωσσικού γραμματισμού που έχει αποκτηθεί τα προηγούμενα χρόνια σε μια κατεύθυνση περισσότερο κοινωνιοκεντρική και λιγότερο γλωσσοκεντρική. Σκοπός, δηλαδή, του μαθήματος είναι η απόκτηση γλωσσικής επάρκειας και δεξιοτήτων γραμματισμού τέτοιων, που να δίνουν τη δυνατότητα στους μαθητές και τις μαθήτριες να κινούνται με άνεση στο σχολικό τους περιβάλλον (σχολικός λόγος), αλλά παράλληλα να ανταποκρίνονται στις κοινωνικές ανάγκες του σήμερα και να είναι επαρκώς προετοιμασμένοι ότι οι συνθήκες και οι απαιτήσεις αυτές είναι υπό συνεχή διαμόρφωση και αλλαγή. Τελικώς, η διαμόρφωση μαθητών και μαθητριών που ως μελλοντικοί πολίτες θα είναι σε θέση να ανταποκρίνονται επαρκώς και με κριτικά αντανακλαστικά στις διαρκώς μεταβαλλόμενες κοινωνικές συνθήκες. Στόχοι του Μαθήματος: Με τους γλωσσικούς στόχους οι μαθητές και οι μαθήτριες επιδιώκεται: Με τους αξιακούς στόχους οι μαθητές και οι μαθήτριες επιδιώκεται: Πρόγραμμα Σπουδών Οι άξονες γύρω από τους οποίους δομείται το Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος
είναι οι εξής: Αξιολόγηση Η αξιολόγηση των μαθητών και των μαθητριών στην Α΄Λυκείου θα πρέπει να
είναι κατά βάση ανατροφοδοτική και θα πρέπει να αφορά όχι μόνο τον μαθητή
και τη μαθήτρια, αλλά το μάθημα στο σύνολό του. Ο έλεγχος της διδακτικής
επιτυχίας μπορεί να γίνεται με διάφορες μεθόδους, όπως: Γενικότερα, η όλη μεθοδολογία της αξιολόγησης θα πρέπει να διέπεται από το γενικότερο πνεύμα του Προγράμματος Σπουδών και να στοχεύει στην υλοποίηση των διακηρυγμένων στόχων του. Δείτε αναλυτικά τις Οδηγίες για τη διδασκαλία του μαθήματος (pdf) γ. Νέα Ελληνική Λογοτεχνία ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (την εβδομάδα): 2 ΤΙΤΛΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ: ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Βασικός σκοπός της διδασκαλίας της λογοτεχνίας είναι «η κριτική αγωγή στο σύγχρονο πολιτισμό». Ο παραπάνω σκοπός αναλύεται στους εξής:
Ειδικότερα, οι σκοποί της διδασκαλίας της λογοτεχνίας ως προς την πρόσληψη των λογοτεχνικών κειμένων είναι:
Οι Προτεινόμενες Διδακτικές Ενότητες Εξεταστέα Ύλη για το σχολικό έτος 2013-2014: Στην εξεταστέα ύλη περιλαμβάνονται μόνο δύο θεματικές Ενότητες: Αξιολόγηση: Οι μαθητές αξιολογούνται τόσο για τις ατομικές εργασίες τους όσο και
για τη συμμετοχή τους στις ομαδικές εργασίες. Οι ομαδικές εργασίες συνιστούν
ένα πολύ ουσιαστικό κομμάτι της δουλειάς μας και -μεταξύ άλλων- ασκούν
τους μαθητές στην ανοχή της διαφοράς, στην πολυφωνία, στην υπευθυνότητα. Δείτε αναλυτικά τις Οδηγίες για τη διδασκαλία του μαθήματος (pdf) 2. Μαθηματικά Το μάθημα διδάσκεται 5 ώρες την εβδομάδα, σε 2 ενότητες (κλάδους): Η διδασκαλία των Μαθηματικών στην Α' Λυκείου έχει δύο κεντρικούς στόχους.
Την ολοκλήρωση της μαθηματικής εκπαίδευσης που οι μαθητές απέκτησαν στο
Δημοτικό και στο Γυμνάσιο και ταυτόχρονα το πέρασμα σε έναν πιο προωθημένο,
θεωρητικό μαθηματικό τρόπο σκέψης. Βασικά στοιχεία αυτού του τρόπου σκέψης
είναι η «αυστηρή» χρήση μαθηματικής ορολογίας και συμβολισμού, οι ορισμοί
των εννοιών και η θεωρητική απόδειξη των ισχυρισμών. Στην προσέγγιση αυτών
των στόχων συμβάλλουν: Δείτε αναλυτικά τους μαθησιακούς στόχους και τις προτεινόμενες δραστηριότητες του μαθήματος (pdf) α. Άλγεβρα ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (την εβδομάδα): 3 ώρες Διδακτέα ύλη Εισαγωγικό κεφάλαιοΕ.2 Σύνολα Κεφ. 1ο: Πιθανότητες Κεφ. 2ο: Οι Πραγματικοί Αριθμοί Κεφ. 3ο: Εξισώσεις Κεφ. 4ο: Ανισώσεις Κεφ. 5ο: Πρόοδοι Κεφ. 6ο: Βασικές Έννοιες των Συναρτήσεων Κεφ. 7ο: Μελέτη Βασικών Συναρτήσεων Εξεταστέα Ύλη για το σχολ. έτος 2013 - 2014: Ως εξεταστέα ορίζεται η Διδακτέα Ύλη εκτός από το 7ο Κεφάλαιο "Μελέτη Βασικών Συναρτήσεων''. Δείτε αναλυτικά τις Οδηγίες για τη διδασκαλία του μαθήματος (pdf) β. Γεωμετρία ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (την εβδομάδα): 2 ώρες Ψηφιακό Υλικό Μαθήματος Διδακτέα Ύλη Κεφ.1ο: Εισαγωγή στην Ευκλείδεια Γεωμετρία Κεφ.3ο: Τρίγωνα Κεφ.4ο: Παράλληλες ευθείες Κεφ.5ο: Παραλληλόγραμμα - Τραπέζια Κεφ.6ο: Εγγεγραμμένα σχήματα Εξεταστέα Ύλη για το σχολ. έτος 2013 - 2014:Ως εξεταστέα ορίζεται η Διδακτέα, εκτός από τα εξής: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο 3. Η Απόδειξη του Θεωρήματος της παραγράφου 4.7 στη σελίδα 84 4. Η Απόδειξη του Πορίσματος της παραγράφου 4.7 στη σελίδα 84 Δείτε αναλυτικά τις Οδηγίες για τη διδασκαλία του μαθήματος (pdf) 3. Φυσικές Επιστήμες Το μάθημα διδάσκεται 6 ώρες την εβδομάδα, σε 3 ενότητες (κλάδους): α. Φυσική ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (την εβδομάδα): 2 ώρες ΤΙΤΛΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ: ΦΥΣΙΚΗ Γενικής Παιδείας της Α΄ τάξης Γενικού
Λυκείου (των Βλάχου Ι., Γραμματικάκη Ι. κ.ά. και Αλεξάκη Ν., Αμπατζή Στ.
κ.ά. όπως προσαρμόστηκε στην έκδοση 2011) και σύμφωνα με το Πρόγραμμα
Σπουδών Φυσικής Α’ Τάξης Γενικού Λυκείου (ΦΕΚ 1213) και το νέο ωρολόγιο
πρόγραμμα Α’ Τάξης Γενικού Λυκείου (ΥΑ 115478/21-08-2013). Διδακτέα Ύλη ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ (Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας: 2) Οι ώρες διδασκαλίας προτείνεται να διατεθούν στο Διεθνές Σύστημα Μονάδων S.I. και τα θεμελιώδη μεγέθη του, σε δραστηριότητες μέτρησης μήκους, χρόνου και μάζας, καθώς και σε γνώσεις που κρίνει ο εκπαιδευτικός προαπαιτούμενες για τις ενότητες που θα ακολουθήσουν. Εργαστηριακή άσκηση: Μέτρηση μήκους, χρόνου, μάζας 1.1 ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗ ΚΙΝΗΣΗ 1.2 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ 1.3 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ Σημείωση: Οι δραστηριότητες, ερωτήσεις, και ασκήσεις-προβλήματα που αντιστοιχούν σε υποενότητες που δεν θα διδαχθούν, δεν αποτελούν αντικείμενο διδασκαλίας και αξιολόγησης. 2.1 ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Σημείωση: Οι δραστηριότητες, ερωτήσεις, και ασκήσεις-προβλήματα που αντιστοιχούν σε υποενότητες που δε θα διδαχθούν, δεν αποτελούν αντικείμενο διδασκαλίας και αξιολόγησης. 2.2 ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΟΛΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Εξεταστέα Ύλη για το σχολ. έτος 2013 - 2014: Ως εξεταστέα ορίζεται η Διδακτέα, εκτός από το Κεφάλαιο 2.2 ''Διατήρηση της ολικής ενέργειας και υποβάθμιση της ενέργειας''. Δείτε αναλυτικά τις Οδηγίες για τη διδασκαλία του μαθήματος (pdf) β. Χημεία ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (την εβδομάδα): 2 ώρες Διδακτέα Ύλη ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ (5 ΩΡΕΣ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ - ΔΕΣΜΟΙ (15 ΩΡΕΣ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ (8 ΩΡΕΣ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΑ (17 ΩΡΕΣ) Να πραγματοποιηθεί το Πείραμα «Παρασκευή διαλύματος ορισμένης συγκέντρωσης - αραίωση διαλυμάτων». ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ (9 ΩΡΕΣ) Δείτε αναλυτικά τις Οδηγίες για τη διδασκαλία του μαθήματος (pdf) γ. Βιολογία ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (την εβδομάδα): 2 ώρες Ψηφιακό Υλικό Μαθήματος Διδακτέα Ύλη Προτείνεται τα κεφάλαια να διδαχθούν με την εξής σειρά: 1, 9, 10, 11,
3, 12, 7 και 8. Δείτε αναλυτικά τις Οδηγίες για τη διδασκαλία του μαθήματος (pdf) 4. Πολιτική Παιδεία ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (την εβδομάδα): 3 ώρες. Η διδακτέα ύλη του μαθήματος «Πολιτική Παιδεία» (Οικονομία, Πολιτικοί
Θεσμοί & Αρχές Δικαίου και Κοινωνιολογία) συμπίπτει με το Αναλυτικό
Πρόγραμμα Σπουδών (Α.Π.Σ.) και το διδακτικό βιβλίο. ΜΕΡΟΣ Α΄ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ (ώρες: 12) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Η ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΤΙΜΕΣ (ώρες: 7) ΜΕΡΟΣ β΄-ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ & ΑΡΧΕΣ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΑΤΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ (ώρες: 9) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ (ώρες:12) ΜΕΡΟΣ Γ΄ - ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ: ΜΟΡΦΕΣ, ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
(ώρες 9) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑΓΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
(ώρες 8) 5. Θρησκευτικά ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (την εβδομάδα): 2 ώρες. ΤΙΤΛΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ: ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ ΚΑΙ ΛΑΤΡΕΙΑ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Για την Α΄ τάξη του Λυκείου προτείνονται ενδεικτικά συγκεκριμένες περικοπές διδακτικών ενοτήτων. Τούτο μπορεί, κατά περίπτωση και ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του σχολείου και της συγκεκριμένης τάξης, να συνοδεύεται από παράλληλη αύξηση των ωρών διδασκαλίας σε ορισμένες διδακτικές ενότητες, ώστε να επιτυγχάνεται μεγαλύτερη εμβάθυνση της ύλης, καθώς και η δυνατότητα πραγματοποίησης (ομαδοσυνεργατικά) συνθετικών εργασιών και σχεδίων εργασίας με τη μέθοδο project. ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ: Εξεταστέα Ύλη για το σχολ. έτος 2013 - 2014: ΤΙΤΛΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Γενικός σκοπός διδασκαλίας της Ιστορίας είναι η ανάπτυξη της ιστορικής
σκέψης και της ιστορικής συνείδησης. Ο κοινά αποδεκτός σκοπός της μελέτης
της Ιστορίας, που αφορά τη γνώση του παρελθόντος για την κατανόηση του
παρόντος και το σχεδιασμό του μέλλοντος, υφίσταται ως βασική ιδέα για
τον προσδιορισμό της ιστορικής συνείδησης και της ιστορικής σκέψης. ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Απαραίτητη προϋπόθεση για την κατανόηση του μαθήματος είναι η διδασκαλία
της ύλης χωρίς χάσματα και ασυνέχειες. Η αποσπασματικότητα δεν επιτρέπει
στους μαθητές να κατανοήσουν τη σχέση που συνδέει μεταξύ τους τα ιστορικά
γεγονότα ούτε το πλέγμα των συνθηκών υπό τις οποίες αυτά συντελέστηκαν.
Για τον λόγο αυτό πρέπει να καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια για ολοκλήρωση
της ύλης μέσα στο διδακτικό έτος. Επειδή όμως σε πολλές περιπτώσεις η
συστηματική διδασκαλία όλου του βιβλίου καθίσταται αδύνατη λόγω αντικειμενικών
προβλημάτων προτείνεται ως απολύτως αναγκαία η διδασκαλία των κατωτέρω
ενοτήτων. Όσον αφορά τις ενότητες που δεν έχουν συμπεριληφθεί στη διδακτέα
ύλη, θεωρείται αυτονόητο ότι ο/η εκπαιδευτικός θα μεριμνήσει ώστε, μέσα
από μια ευσύνοπτη προσέγγιση των βασικών στοιχείων τους, να διασφαλισθεί
η συνέχεια και η συνοχή της ιστορικής αφήγησης. ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ: Από βιβλίο ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ (Από τους προϊστορικούς πολιτισμούς της Ανατολής έως την εποχή του Ιουστινιανού) Ι. ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΓΓΥΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ Εξεταστέα Ύλη για το σχολ. έτος 2013 - 2014: ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΓΓΥΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ ΚΑΙ ΡΩΜΗ OI MEΓΑΛΕΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ Η ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ (1ος αι. π.Χ. - 3ος αι. μ.Χ.) H ΥΣΤΕΡΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ (4ος - 6ος αι. μ.Χ.) 7. Ξένη Γλώσσα Γενικά για την Ξένη ΓλώσσαΏρες Διδασκαλίας: 2 Σε κάθε σχολείο διδάσκεται μια από τις παρακάτω γλώσσες, ως Ξένη Γλώσσα:
Αν και η Αγγλική είναι στις περισσότερες περιπτώσεις η Α΄ Ξένη Γλώσσα, υπάρχουν περιπτώσεις όπου στη θέση της Ξένης Γλώσσας διδάσκονται Γαλλικά ή Γερμανικά. Δείτε και Οδηγίες διδασκαλίας του μαθήματος (pdf). Αγγλικά Σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών που ίσχυε μέχρι τη χρονιά 2010-11 (δεν υπάρχουν νέες οδηγίες για τον τρόπο διδασκαλίας του μαθήματος), για το μάθημα των Αγγλικών της Α' Λυκείου ισχύουν τα εξής: Α. ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ: Β. ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ: ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ: Γαλλικά Σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών που ίσχυε μέχρι τη χρονιά 2010-11 (δεν υπάρχουν νέες οδηγίες για τον τρόπο διδασκαλίας του μαθήματος), για το μάθημα των Γαλλικών της Α' Λυκείου ισχύουν τα εξής:
ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Το μάθημα προσφέρεται σε μαθητές που διδάχτηκαν την αντίστοιχη Ξένη Γλώσσα στο Γυμνάσιο. Το γεγονός ωστόσο ότι ο μαθητικός πληθυσμός των περισσοτέρων ΓΕΛ της χώρας απαρτίζεται από μαθητές προερχόμενους από διαφορετικά Γυμνάσια συνεπάγεται ότι τα τμήματα είναι αναγκαστικά ανομοιογενή. Η επιλογή των διδακτικών βιβλίων γίνεται από τον Εγκεκριμένο Κατάλογο Ελευθέρων Βοηθημάτων. Το καθένα από τα βιβλία αυτά συνάδει μεν με το Πρόγραμμα Σπουδών (ΠΣ), που είναι βασικός όρος για την έγκρισή τους, αλλά αποτελεί διαφορετική πρόταση υλοποίησης του ΠΣ, με διαφορετική δομή και δόμηση της ύλης, διαφορετική παρουσίαση των λεκτικών πράξεων, των μορφοσυντακτικών φαινομένων κ.λπ. και ανάλογα με τη σύνθεση του εκάστοτε τμήματος, εφαρμόζεται το ΠΣ του Λυκείου. Εκ των παραπάνω προκύπτει ότι οι σημαντικές διαφορές οι οποίες, εκ των πραγμάτων, υφίστανται από τμήμα σε τμήμα, υποχρεώνουν τους εκπαιδευτικούς να προσαρμόζουν την ύλη και τη διδασκαλία τους στο επίπεδο γλωσσομάθειας των εκάστοτε μαθητών τους.
Οι εκπαιδευτικοί οφείλουν πρωτίστως να λαμβάνουν υπόψη τους το Πρόγραμμα Σπουδών και να δίνουν την απαιτούμενη προσοχή στον προγραμματισμό της διδασκαλίας εν γένει, αλλά και της κάθε διδακτικής ώρας χωριστά, ώστε να γίνεται «αποτελεσματική» χρήση του διδακτικού χρόνου. Για την επίτευξη αυτού του στόχου οι εκπαιδευτικοί οφείλουν:
α) να αξιοποιούν στον μέγιστο βαθμό τις γνώσεις που απέκτησαν οι μαθητές στην προηγούμενη βαθμίδα ή τάξη, β) να αποφεύγουν να χρονοτριβούν ασκόπως σε επιμέρους φαινόμενα, ασκήσεις κ.λπ., και ταυτόχρονα γ) να αποφεύγουν να «βιάζονται» υπερβολικά, πράγμα που θα προκαλούσε κενά στην οικοδόμηση της γλωσσομάθειας, λαμβάνοντας υπόψη ότι το εκάστοτε διδακτικό εγχειρίδιο είναι ένα «εργαλείο» υλοποίησης του Προγράμματος Σπουδών, το οποίο, στο σύνολό του, αλλά και ως προς τους επιμέρους διδακτικούς στόχους, αποτελεί τον βασικό οδηγό, βάσει του οποίου σχεδιάζεται και υλοποιείται το μάθημα.
Σε περίπτωση που παρά τις προσπάθειες αυτές η φετινή διδαχθείσα ύλη υπολείπεται εκείνης που έχει προγραμματίσει ο διδάσκων, η ολοκλήρωσή της μπορεί να επιτευχθεί στο επόμενο σχολικό έτος, αφού ενταχθεί στον προγραμματισμό της ύλης της επόμενης τάξης.
ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ:
Ο μαθητής της Α΄, Β΄και Γ΄τάξης του Λυκείου πρέπει να καταλαβαίνει και να παράγει γραπτό και προφορικό λόγο, σύμφωνα με τις ακόλουθες έννοιες:
1. Να αρνείται να επανέλθει σ’ ένα θέμα που θεωρεί λήξαν. 2. Να ζητάει άδεια - συγκατάθεση. 3. Να ζητάει απαλλαγή. 4. Να ζητάει να κάνει κάτι κάποιος άλλος. 5. Να ζητάει κάποιον να κάνει κάτι. 6. Να ζητάει το λόγο. 7. Να απαιτεί την πραγματοποίηση για κάτι. 8. Να εκφράζει τη θέληση να κάνει κάποιος άλλος κάτι. 9. Να συνιστά. 10. Να αποτρέπει. 11. Να προσκαλεί. 12. Να παροτρύνει. 13. Να παρουσιάζει κάτι σαν αδύνατο. 14. Να απαριθμεί. 15. Να δίνει πληροφορίες για κάποιο γεγονός. 16. Να προτείνει. 17. Να εκφράζει απέχθεια. 18. Να παραγγέλλει - διατάζει. 19. Να δίνει υπόσχεση. 20. Να διαμαρτύρεται - αποδοκιμάζει. 21. Να συγχαίρει. 22. Να αυτοκατηγορείται. 23. Να ζητάει εχεμύθεια. 24. Να ζητάει επιδοκιμασία. 25. Να παρουσιάζει κάτι σαν αληθινό - σαν αναγκαίο - σαν βέβαιο - σαν απίθανο. 26. Να εξουσιοδοτεί - να επιτρέπει. 27. Να προειδοποιεί. 28. Να απειλεί - φοβερίζει. 29. Να υποχρεώνεται να δεχτεί παρά τη θέλησή του μία κατάσταση. 30. Να ζητάει τη γνώμη κάποιου. 31. Να εκτιμά - αξιολογεί. 32. Να επισημαίνει - υπογραμμίζει. 33. Να εκφράζει επιφυλάξεις. 34. Να αποπέμπει, διώχνει. 35. Να ζητάει εξηγήσεις. 36. Να προβλέπει. 37. Να εκφράζει λύπη. 38. Να συγκρίνει. 39. Να εκφράζει άγνοια. 40. Να σιγουρεύεται για κάτι. 41. Να καθησυχάζει. 42. Να κάνει κρίσεις. 43. Να παρουσιάζει κάτι σαν ενδεχόμενο - σαν προφανές - σαν πιθανό. 44. Να ζητάει προτάσεις. 45. Να εκφράζει ευχή - ελπίδα. 46. Να ζητάει συγνώμη. Γερμανικά Σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών που ίσχυε μέχρι τη χρονιά 2010-11 (δεν υπάρχουν νέες οδηγίες για τον τρόπο διδασκαλίας του μαθήματος), για το μάθημα των Γερμανικών της Α' Λυκείου ισχύουν τα εξής:
Ο σκοπός και η διδακτέα ύλη του μαθήματος της Γερμανικής Γλώσσας στις Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξεις Λυκείου ορίζονται ως εξής:
ΓΕΝΙΚΟΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ:
Διακρίνονται δύο διδακτικοί στόχοι:
1. Διδακτικοί στόχοι που ισχύουν για όλα τα μαθήματα και οι οποίοι ονομάζονται γενικοί διδακτικοί στόχοι. 2. Διδακτικοί στόχοι που ισχύουν αποκλειστικά για το μάθημα των γερμανικών και οι οποίοι ονομάζονται ειδικοί διδακτικοί στόχοι.
Ένας σημαντικός γενικός στόχος της σχολικής εκπαίδευσης είναι να συντελέσει στην ανάπτυξη της γενικής επικοινωνιακής ικανότητας του μαθητή, δηλαδή της ικανότητας να ανταποκρίνεται σωστά σε καταστάσεις επικοινωνίας. Πρέπει ακόμα οι μαθητές να ευαισθητοποιηθούν σε επικοινωνιακούς τρόπους συμπεριφοράς και να αποκτήσουν αντίληψη για τις συνθήκες της επικοινωνιακής πράξης.
Συνυφασμένος με το γενικό στόχο “επικοινωνιακή ικανότητα” είναι και ένας άλλος γενικός στόχος, δηλαδή η ικανότητα του μαθητή για συνεργασία, η ετοιμότητα και η ικανότητα να αποδέχεται τους άλλους, να σέβεται τη γνώμη τους και να επιδιώκει τη συναίνεση στην από κοινού αντιμετώπιση των δυσκολιών και στη λύση των προβλημάτων. Απαραίτητη προϋπόθεση για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός είναι να στηρίζεται η διδασκαλία στη συνεργασία μαθητή - δασκάλου.
Σ’ έναν κόσμο όπου οι γνώσεις αναπτύσσονται με ταχείς ρυθμούς και ξεπερνιόνται γρήγορα, ο παραδοσιακός τρόπος μετάδοσης γνώσεων είναι μόνο ένας στόχος της σχολικής εκπαίδευσης. Παράλληλα, είναι σημαντικό να αποκτήσουν οι μαθητές ικανότητες και δεξιότητες για παραπέρα αυτοδύναμη μάθηση. Το μάθημα της γερμανικής γλώσσας, όπως και τα άλλα μαθήματα, εξοικειώνει το μαθητή με τις μεθόδους εργασίας που πρέπει να ακολουθεί και τον βοηθάει να αναπτύσσει στρατηγικές μάθησης και τρόπους λύσης προβλημάτων. Μ’ αυτόν τον τρόπο η διδασκαλία της γερμανικής γλώσσας συμβάλλει στο να αποκτούν οι μαθητές ικανότητες που τις χρησιμοποιούν και στα άλλα μαθήματα και τους δίνει τη δυνατότητα να τις αξιοποιούν με αυτενέργεια και εκτός σχολείου, π.χ. στις σπουδές τους και αργότερα στο επάγγελμά τους.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ:
Το μάθημα προσφέρεται σε μαθητές που διδάχτηκαν την αντίστοιχη Ξένη Γλώσσα στο Γυμνάσιο. Το γεγονός ωστόσο ότι ο μαθητικός πληθυσμός των περισσοτέρων ΓΕΛ της χώρας απαρτίζεται από μαθητές προερχόμενους από διαφορετικά Γυμνάσια συνεπάγεται ότι τα τμήματα είναι αναγκαστικά ανομοιογενή. Η επιλογή των διδακτικών βιβλίων γίνεται από τον Εγκεκριμένο Κατάλογο Ελευθέρων Βοηθημάτων. Το καθένα από τα βιβλία αυτά συνάδει μεν με το Πρόγραμμα Σπουδών (ΠΣ), που είναι βασικός όρος για την έγκρισή τους, αλλά αποτελεί διαφορετική πρόταση υλοποίησης του ΠΣ, με διαφορετική δομή και δόμηση της ύλης, διαφορετική παρουσίαση των λεκτικών πράξεων, των μορφοσυντακτικών φαινομένων κ.λπ. και ανάλογα με τη σύνθεση του εκάστοτε τμήματος, εφαρμόζεται το ΠΣ του Λυκείου. Εκ των παραπάνω προκύπτει ότι οι σημαντικές διαφορές οι οποίες, εκ των πραγμάτων, υφίστανται από τμήμα σε τμήμα, υποχρεώνουν τους εκπαιδευτικούς να προσαρμόζουν την ύλη και τη διδασκαλία τους στο επίπεδο γλωσσομάθειας των εκάστοτε μαθητών τους.
Οι εκπαιδευτικοί οφείλουν πρωτίστως να λαμβάνουν υπόψη τους το Πρόγραμμα Σπουδών και να δίνουν την απαιτούμενη προσοχή στον προγραμματισμό της διδασκαλίας εν γένει, αλλά και της κάθε διδακτικής ώρας χωριστά, ώστε να γίνεται «αποτελεσματική» χρήση του διδακτικού χρόνου. Για την επίτευξη αυτού του στόχου οι εκπαιδευτικοί οφείλουν:
α) να αξιοποιούν στον μέγιστο βαθμό τις γνώσεις που απέκτησαν οι μαθητές στην προηγούμενη βαθμίδα ή τάξη, β) να αποφεύγουν να χρονοτριβούν ασκόπως σε επιμέρους φαινόμενα, ασκήσεις κ.λπ., και ταυτόχρονα γ) να αποφεύγουν να «βιάζονται» υπερβολικά, πράγμα που θα προκαλούσε κενά στην οικοδόμηση της γλωσσομάθειας, λαμβάνοντας υπόψη ότι το εκάστοτε διδακτικό εγχειρίδιο είναι ένα «εργαλείο» υλοποίησης του Προγράμματος Σπουδών, το οποίο, στο σύνολό του, αλλά και ως προς τους επιμέρους διδακτικούς στόχους, αποτελεί τον βασικό οδηγό, βάσει του οποίου σχεδιάζεται και υλοποιείται το μάθημα.
Σε περίπτωση που παρά τις προσπάθειες αυτές η φετινή διδαχθείσα ύλη υπολείπεται εκείνης που έχει προγραμματίσει ο διδάσκων, η ολοκλήρωσή της μπορεί να επιτευχθεί στο επόμενο σχολικό έτος, αφού ενταχθεί στον προγραμματισμό της ύλης της επόμενης τάξης.
ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ:
Ο μαθητής στις Α΄, Β΄και Γ΄τάξεις του Λυκείου θα πρέπει να είναι σε θέση:
1. Να αρχίζει, να παρεμβαίνει και να τελειώνει συνομιλίες. 2. Να διακόπτει τον ομιλούντα για να ζητήσει το λόγο. 3. Να ζητάει διευκρινίσεις ή επανάληψη των προλεχθέντων. 4. Να δηλώνει γνώση ή άγνοια για κάτι. 5. Να μεταδίδει και να κατανοεί πληροφορίες. 6. Να δηλώνει ταυτότητα και ιδιοκτησία. 7. Να περιγράφει ενέργειες, πρόσωπα και αντικείμενα. 8. Να αιτιολογεί, να εξηγεί και να πληροφορεί για πρωτοβουλίες ή αποφάσεις του. 9. Να αναμεταδίδει απόψεις τρίτων ή δικές του. 10. Να υπόσχεται ή να προσφέρεται να κάνει κάτι. 11. Να παίρνει θέση - να συμφωνεί ή να διαφωνεί. 12. Να εκφράζει θετική ή αρνητική κρίση για κάτι. 13. Να εγκρίνει ή να απορρίπτει. 14. Να εκφράζει πειθώ, δυσπιστία, εικασία ή σπουδαιότητα. 15. Να προσκαλεί, να αποδέχεται ή να απορρίπτει πρόσκληση.
Επιπλέον, ο μαθητής θα πρέπει να μπορεί:
1. Να διατυπώνει συναισθήματα και διαθέσεις. 2. Να διατυπώνει προθέσεις, παρακλήσεις, εντολές, απαγορεύσεις, επιθυμίες και υποθέσεις. 3. Να κατατάσσει χρονικά ενέργειες και γεγονότα. 4. Να κάνει χωροταξική διάταξη. 5. Να διατυπώνει τροπικότητα (ικανότητα, δυνατότητα, αναγκαιότητα). 6. Να διατυπώνει προτροπή για ομιλία ή δράση.
Η παραγωγή των λεκτικών πράξεων σε συνεκτικό λόγο πραγματοποιείται με όλα τα μορφολογικά και συντακτικά στοιχεία της γλώσσας ανάλογα με το πεδίο επικοινωνίας (ρήματα, επίθετα, ουσιαστικά, άρθρα κτλ.). 9. Φυσική Αγωγή ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (την εβδομάδα): 2
Σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών που ίσχυε μέχρι τη χρονιά 2010-11 (δεν υπάρχουν νέες οδηγίες για τον τρόπο διδασκαλίας του μαθήματος), για το μάθημα της Φυσικής Αγωγής ισχύουν τα εξής: Η Φυσική Αγωγή στο Γενικό Λύκειο αποσκοπεί, με τις γυμναστικές, αθλητικές και άλλες κινητικές δραστηριότητες, να αναπτύξει ισόρροπα και αρμονικά τις σωματικές, ψυχικές και πνευματικές δυνάμεις των μαθητών και να τους καταστήσει ικανούς να ενταχθούν αρμονικά και ωφέλιμα στο κοινωνικό σύνολο.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ - ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ:
Τα αθλήματα και οι κινητικές δραστηριότητες, που μπορούν να επιλέξουν οι μαθητές σε κάθε τάξη και τρίμηνο - εφόσον υπάρχουν οι προϋποθέσεις χώρου, εγκαταστάσεων, οργάνων κτλ. και που αποτελούν τη διδακτέα ύλη των Α΄, Β΄και Γ΄τάξεων του Γενικού Λυκείου, είναι τα παρακάτω: 1. Βόλεϊ, μπάσκετ, ποδόσφαιρο, χάντμπολ, Στίβος, γυμναστική, ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί: τα αθλήματα αυτά και οι χοροί διδάσκονται στο Γυμνάσιο και αναμένεται ότι οι μαθητές του Γενικού Λυκείου είναι μυημένοι σ’ αυτά. 2. Άλλα αθλήματα: είναι δυνατόν να περιληφθούν στον ετήσιο προγραμματισμό και άλλα αθλήματα και κινητικές δραστηριότητες, π.χ. άρση βαρών, επιτραπέζια αντισφαίριση, αερόμπικ, κ.ά., εφόσον τηρούνται οι προϋποθέσεις που αναφέρονται παραπάνω (υλοποίηση στόχων).
ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ:
Οι μαθητές του Γενικού Λυκείου σύμφωνα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα επιλέγουν μια κινητική - αθλητική δραστηριότητα με την οποία μπορούν να ασχολούνται ένα τρίμηνο ή και ολόκληρο το σχολικό έτος. Οι μαθητές θα εξετάζονται σε αυτή τη δραστηριότητα. Στην εξέταση βασικό κριτήριο θα αποτελεί η ευχέρεια και η επιδεξιότητα με την οποία εκτελείται η δραστηριότητα και όχι το αποτέλεσμα. Τα θέματα στα οποία θα εξετάζονται οι μαθητές πρέπει να τους ανακοινώνονται από την αρχή μέχρι τα μέσα του τριμήνου, για να μην υπάρχουν αιφνιδιασμοί.
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ:
Η βαθμολογία διαμορφώνεται κατά 50% από την κινητική - αθλητική δραστηριότητα που διάλεξαν οι μαθητές και κατά 50% από άλλα στοιχεία (παρουσίες, προσπάθεια, ενδιαφέρον κ.ά.). Οι μαθητές οι οποίοι έχουν εξαιρετικές επιδόσεις, π.χ. ανήκουν σε ομάδες υψηλών κατηγοριών (προεθνικές - εθνικές), θα πρέπει να τυγχάνουν ιδιαίτερης βαθμολογικής μεταχείρισης, γιατί η συμμετοχή και η πολύωρη απασχόλησή τους σ΄ αυτές τις ομάδες δείχνει το ενδιαφέρον και την αγάπη που έχουν για την άσκηση, γεγονός που αποτελεί και την τελική επιδίωξη του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής. Το μάθημα δεν εξετάζεται γραπτώς.
Δείτε αναλυτικά τις Οδηγίες διδασκαλίας του μαθήματος (pdf) 10. Eρευνητική εργασία (project)
Η ερευνητική εργασία (συνθετική εργασία ή project) αποτελεί διακριτή ενότητα του προγράμματος σπουδών. Είναι υποχρεωτικό μάθημα για όλους τους μαθητές, διδάσκεται 2 ώρες την εβδομάδα και ο μαθητής μπορεί να επιλέξει θέμα ανάμεσα σε έναν ευρύ κύκλο θεμάτων που θα του δοθούν, με βάση τις ιδιαίτερες προτιμήσεις και κλίσεις τους. Το μάθημα αξιολογείται αυτόνομα και ο βαθμός του προσμετράται ισότιμα με τους βαθμούς των υπολοίπων μαθημάτων. Η αξιολόγηση συνεκτιμά τόσο τη διαδικασία όσο και το αποτέλεσμα της εργασίας των μαθητών. Από το Υπουργείο Παιδείας έχουν δοθεί οι παρακάτω οδηγίες για τη διδασκαλία του μαθήματος:
1. Συμμετοχή των ειδικοτήτων στην εποπτεία και την καθοδήγηση των Ερευνητικών Εργασιών
Οι Ερευνητικές Εργασίες (Ερ.Ερ.) αποτελούν διακριτή ενότητα του Προγράμματος Σπουδών. Για τη συμμετοχή των ειδικοτήτων στην εποπτεία και καθοδήγηση των ερευνητικών θεμάτων ισχύουν τα εξής:
α. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αναλάβουν την εποπτεία και καθοδήγηση μέχρι δύο ερευνητικών θεμάτων ανά τετράμηνο, με εξαίρεση για το σχ. έτος 2013-2014 τις ειδικότητες ΠΕ02, ΠΕ03 και ΠΕ04. Οι εκπαιδευτικοί που είχαν ως πρώτη ανάθεση το μάθημα της Τεχνολογίας της Α' τάξης του Γενικού Λυκείου (Υ.Α. 118842/Γ2/17-09-2008, ΦΕΚ 1984 Β') μπορούν να αναλάβουν μέχρι τέσσερις Ερευνητικές Εργασίες.
β. Όπου κρίνεται εφικτό και αναγκαίο από το σύλλογο διδασκόντων και με την έγκριση της Διεύθυνσης Δ.Ε. ένας εκ των καθηγητών της πληροφορικής μπορεί, αντί για την εποπτεία και την καθοδήγηση συγκεκριμένων ερευνητικών θεμάτων, να αναλάβουν στο πλαίσιο δύο δίωρων την εβδομάδα να στηρίζουν εκ περιτροπής τις ομάδες των διαφορετικών ερευνητικών θεμάτων στην αξιοποίηση των ΤΠΕ για την αναζήτηση και επεξεργασία δεδομένων και την παρουσίαση των συμπερασμάτων.
Τα παραπάνω ανώτατα όρια των ερευνητικών εργασιών ισχύουν και όταν ακόμη ο εκπαιδευτικός εργάζεται σε περισσότερες σχολικές μονάδες και πάντα με την προϋπόθεση ότι τα ερευνητικά θέματα που θα αναλάβουν θα εμπίπτουν στην ειδικότητά τους.
Για τους εκπαιδευτικούς που αναλαμβάνουν για πρώτη φορά, προς συμπλήρωση ωραρίου, την εποπτεία και καθοδήγηση Ερευνητικών Εργασιών χωρίς προηγούμενη εμπειρία ή/και επιμόρφωση στις ερευνητικές εργασίες, οι Διευθυντές των Λυκείων σε συνεργασία με τον Σχολικό Σύμβουλο Παιδαγωγικής Ευθύνης οργανώνουν ενδοσχολικές επιμορφώσεις με τη συμμετοχή πιστοποιημένων από τον ΟΕΠΕΚ επιμορφωτών ή άλλων έμπειρων εκπαιδευτών στο πλαίσιο του προγραμματισμού και της αυτο-αξιολόγησης της σχολικής μονάδας. Στο ίδιο πλαίσιο οι Διευθυντές των Λυκείων σε συνεργασία με του εκπαιδευτικούς της Πληροφορικής και την καθοδήγηση των Σχολικών Συμβούλων Πληροφορικής αναζητούν ασφαλείς και ελεγχόμενους τρόπους ενσύρματης ή ασύρματης διασύνδεσης με το διαδίκτυο.
2. Αρμοδιότητες Σχολικών Συμβούλων Παιδαγωγικής Ευθύνης
Στην ορθή και αποτελεσματική εφαρμογή των Ερευνητικών Εργασιών στα ημερήσια και εσπερινά ΓΕΛ συνδράμουν οι Σχολικοί Σύμβουλοι Παιδαγωγικής Ευθύνης στο πλαίσιο των γενικότερων καθηκόντων τους με τη συντονιστική ευθύνη του Προϊσταμένου Επιστημονικής και Παιδαγωγικής Καθοδήγησης Δ.Ε. Αναλυτικότερα:
α. Ενημερώνουν εγκαίρως τους Διευθυντές και Υποδιευθυντές Λυκείων για τις γενικές αρχές και τις διδακτικές πρακτικές της καινοτομίας των Ερευνητικών Εργασιών και συζητούν μαζί τους τρόπους πρόληψης και αντιμετώπισης των προβλημάτων που συνήθως εμφανίζονται. Οι τρόποι πρόληψης και αντιμετώπισης τέτοιων προβλημάτων μπορούν κάλλιστα να ενταχθούν και στους προγραμματισμούς που γίνονται στο πλαίσιο της αυτο-αξιολόγησης της σχολικής μονάδας.
β. Παρέχουν κατά περίπτωση την αναγκαία στήριξη τόσο κατά τη διαμόρφωση των θεμάτων και ερευνητικών ερωτημάτων που θα υποβληθούν προς έγκριση από τους εκπαιδευτικούς στον Σύλλογο Διδασκόντων όσο και κατά τη διεξαγωγή, εποπτεία της ερευνητικής διαδικασίας και τη σύνθεση της γραπτής ερευνητικής έκθεσης.
γ. Συντάσσουν στο τέλος του τετραμήνου και αποστέλλουν στον Προϊστάμενο Επιστημονικής και Παιδαγωγικής Καθοδήγησης Δ.Ε. έκθεση για τα θέματα, τις ειδικότητες που ενεπλάκησαν και τον τόπο της ψηφιακής ανάρτησης και ανατροφοδοτούν εκπαιδευτικούς και σχολικές μονάδες αναφορικά με το είδος των θεμάτων, τις διαδικασίες συλλογής και επεξεργασίας των δεδομένων και τη βαθμολογία και, κυρίως, για τα προβλήματα που χρήζουν άμεσης επιμόρφωσης. Υπενθυμίζεται ότι κάθε ερευνητική εργασία, μετά τη βαθμολόγησή της στο τέλος του τετραμήνου, πρέπει να αναρτηθεί στο διαδίκτυο, για να έχει πρόσβαση σε αυτή η εκπαιδευτική κοινότητα. Ο Προϊστάμενος Επιστημονικής και Παιδαγωγικής Καθοδήγησης συνθέτει και κωδικοποιεί τις εκθέσεις των Σχολικών Σύμβουλων και τους συγκαλεί σε σύσκεψη για την αναζήτηση τρόπων πρόληψης και αντιμετώπισης των προβλημάτων, αλλά και εμπλουτισμού της καινοτομίας των Ερευνητικών Εργασιών με νέες κατευθύνσεις.
δ. Αξιοποιούν, κατά την κρίση τους και σύμφωνα με τις διαπιστούμενες στην έκθεση υπάρχουσες ανάγκες για ενδοσχολικές επιμορφώσεις, τους πιστοποιημένους από τον ΟΕΠΕΚ επιμορφωτές για τις Ερευνητικές Εργασίες.
ε. Παρακολουθούν το ζήτημα των υψηλών βαθμολογιών που συχνά δίνονται στις Ερευνητικές Εργασίες, χωρίς πολλές από αυτές να αντιστοιχούν ούτε ποιοτικά ούτε ποσοτικά με τα προβλεπόμενα στο ΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ για την αξιολόγηση των Ερευνητικών Εργασιών και συνεργάζονται με τους εποπτεύοντες εκπαιδευτικούς, διότι το φαινόμενο της πληθωριστικής βαθμολόγησης έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο στις ίδιες τις Ερευνητικές Εργασίες όσο και στη γενικότερη λειτουργία του βαθμολογικού συστήματος.
3. Πρόταση και Έγκριση Ερευνητικών Θεμάτων
Με την έναρξη του σχολικού έτους οι εκπαιδευτικοί ετοιμάζουν και καταθέτουν ατομικές με βάση τον πίνακα που παρατίθεται στο τέλος της παρούσης προτάσεις θεμάτων για τις Ερευνητικές Εργασίες για την Α' και τη Β' τάξη Γενικού Λυκείου και Α' και Β' τάξη Εσπερινού Γενικού Λυκείου που αναφέρονται σε κάποιον ή κάποιους από τους επόμενους κύκλους:
α) «Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες», β) «Τέχνη και Πολιτισμός», γ) «Τεχνολογία και Ανάπτυξη» και δ) «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη».
Επισημαίνεται ότι τα προτεινόμενα θέματα θα πρέπει να ανταποκρίνονται κατά το δυνατόν περισσότερο στα ενδιαφέροντα των μαθητών και να τους εμπλέκουν σε διαδικασίες διερεύνησης, αξιοποιώντας το περιεχόμενο, τα εννοιολογικά σχήματα και τις μεθοδολογικές προσεγγίσεις των διδασκόμενων μαθημάτων, ώστε να γίνεται ευκολότερα από τους μαθητές η συσχέτιση πραγματικών καταστάσεων που βιώνουν με ενότητες των μαθημάτων που διδάσκονται. Στις πρώτες συνεδριάσεις του ο Σύλλογος Διδασκόντων συζητά, τροποποιεί και εγκρίνει τον αναγκαίο αριθμό θεμάτων μέσα από τις προτάσεις που κρίνει ως περισσότερο επεξεργασμένες και ενδιαφέρουσες, επιδιώκοντας, μεταξύ άλλων, τη θεματική ποικιλία.
Πριν την έναρξη του δευτέρου τετραμήνου προτείνονται και εγκρίνονται εκ νέου διαφορετικά θέματα, κρατώντας ωστόσο πάντοτε την ίδια διαδικασία κατανομής, ώστε κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους στο Λύκειο οι μαθητές να έχουν την ευκαιρία να εμπλακούν σε όσο το δυνατόν περισσότερα διαφορετικής φύσης και στόχευσης θέματα. Σε περίπτωση κατά την οποία οι εποπτεύοντες εκπαιδευτικοί διαπιστώσουν ότι κατά τη διερεύνηση κάποιου θέματος του πρώτου τετραμήνου αναδείχθηκαν νέα ερευνητικά ερωτήματα, αφού οι ομάδες ολοκληρώσουν και παραδώσουν την εργασία του πρώτου τετραμήνου, είναι εφικτό μετά από έγκριση του Σχολικού Συμβούλου Παιδαγωγικής Ευθύνης το θέμα να επεκταθεί και στο δεύτερο τετράμηνο, για να διερευνηθούν και τα νέα ερωτήματα που θα αποτελέσουν τη θεματική της εργασίας των τετραμελών ομάδων του δευτέρου τετραμήνου.
Σε περίπτωση μικρών Λυκείων ή ύπαρξης σε μια σχολική μονάδα Λυκειακών τάξεων με λίγους μαθητές (λιγότερους από 16) προσφέρονται ως επιλογές δύο μόνο θέματα και υλοποιείται μόνο ένα, αυτό που πλειοψηφεί με βάση τις προτιμήσεις των μαθητών.
4. Ορισμός Συντονιστή των Ερευνητικών Εργασιών
Στην ίδια συνεδρία ο Σύλλογος Διδασκόντων ορίζει τον Υποδιευθυντή ή άλλον έμπειρο εκπαιδευτικό της Πληροφορικής ή άλλης ειδικότητας ως Συντονιστή των πραγματοποιούμενων Ερευνητικών Εργασιών, με κύριο ρόλο τον προγραμματισμό χρήσης χώρων, τον κατάλληλο προγραμματισμό για τη βέλτιστη αξιοποίηση των εργαστηρίων πληροφορικής και λοιπών πόρων που διαθέτει η σχολική μονάδα προς διευκόλυνση των ερευνητικών ομάδων. Ο συντονιστής απαλλάσσεται από την υποχρέωση ανάληψης άλλων εξωδιδακτικών καθηκόντων. Για τις πιθανές εκτός σχολείου επισκέψεις των ερευνητικών μαθητικών ομάδων, κατά τις ώρες λειτουργίας του σχολείου, ισχύουν οι σχετικές με τις υπόλοιπες επισκέψεις προϋποθέσεις.
5. Επιλογή Θέματος από τους Μαθητές
Οι μαθητές, αφού ενημερωθούν για τα προτεινόμενα θέματα, με όποιο τρόπο ο Σύλλογος Διδασκόντων κρίνει προσφορότερο, δηλώνουν το θέμα της πρώτης και της δεύτερης προτίμησής τους. Καλό είναι να ενθαρρυνθούν οι μαθητές να δηλώσουν θέματα από το σύνολο των προτεινόμενων ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους, ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα υπερσυγκέντρωσης σε ορισμένα μόνο θέματα. Ο συντονιστής που έχει ορισθεί από τον Σύλλογο Διδασκόντων (βλέπε παραπάνω) φροντίζει, ώστε οι μαθητές των διαφορετικών αλφαβητικών τμημάτων να ενταχθούν στο τμήμα με το ερευνητικό θέμα της πρώτης τους επιλογής ή το πολύ στο τμήμα της δεύτερης επιλογής τους.
Ενδεικτικά κατά την εφαρμογή των δίωρων ζωνών, μπορεί να ακολουθηθεί η εξής διαδικασία: Εάν κάποια εργασία συγκεντρώσει την πρώτη προτίμηση περισσοτέρων από 20 μαθητών, τότε οι πλεονάζοντες προσδιορίζονται με κλήρωση και ανακατανέμονται σε εργασία της δεύτερης προτίμησής τους. Αυτοί οι μαθητές το δεύτερο τετράμηνο έχουν προτεραιότητα στην επιλογή της εργασίας με την οποία θέλουν να ασχοληθούν. Εάν κάποιο θέμα συγκεντρώσει το ενδιαφέρον (ως πρώτη επιλογή) αρκετών μαθητών ώστε να δημιουργηθούν δυο τμήματα (δηλαδή 32 μαθητές), για το συγκεκριμένο θέμα επιλέγονται 20 μαθητές με τη διαδικασία της κλήρωσης και οι υπόλοιποι αντιμετωπίζονται ως πλεονάζοντες που πρέπει να ανακατανεμηθούν στα θέματα της δεύτερης επιλογής τους.
Τέλος, εάν ορισμένοι μαθητές επιλέξουν θέματα τα οποία δεν θα καταστεί δυνατό να πραγματοποιηθούν λόγω του ορίου του ελάχιστου αριθμού μαθητών (16 μαθητές ανά εργασία), καλούνται να επιλέξουν μεταξύ των θεμάτων στα οποία δεν έχει καλυφθεί ο μέγιστος αριθμός θέσεων. Και σε αυτή την περίπτωση οι εν λόγω μαθητές έχουν προτεραιότητα (και μάλιστα μεγαλύτερη από ότι η προηγούμενη κατηγορία) στην επιλογή θέματος κατά το δεύτερο τετράμηνο. Ωστόσο, ο συντονιστής μπορεί να επιλέξει εναλλακτικά σενάρια κατανομής που να ικανοποιούν την αρχή που προ-αναφέρθηκε, δηλαδή η συντριπτική πλειονότητα των μαθητών να τοποθετηθεί σε θέμα της πρώτης ή της δεύτερης επιλογής της.
Η διαδικασία κατανομής των μαθητών στις ερευνητικές εργασίες θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το αργότερο μέχρι το τέλος της δεύτερης εβδομάδας από την έναρξη του διδακτικού έτους και μέχρι το τέλος της πρώτης εβδομάδος του δευτέρου τετραμήνου.
6. Καθιέρωση Ζώνης Ερευνητικών Εργασιών στο Ωρολόγιο Πρόγραμμα
Προτείνεται οι Ερευνητικές Εργασίες να υλοποιούνται σε ζώνη (ίδια μέρα ίδιο δίωρο), ώστε να παρέχεται η δυνατότητα στους μαθητές των τμημάτων μιας τάξης να επιλέγουν ερευνητικό θέμα ασχέτως σε ποιο αλφαβητικό τμήμα ανήκουν.
Έτσι, δημιουργούνται λειτουργικά τμήματα κοινού ενδιαφέροντος με μαθητές που προέρχονται από διαφορετικά αλφαβητικά τμήματα, που δεν θα ξεπερνούν τους 20 μαθητές, αλλά και δεν θα έχουν λιγότερους από 16 μαθητές, οι οποίοι θα σχηματίσουν τετραμελείς ή το πολύ πενταμελείς ομάδες στο πλαίσιο των οποίων θα διερευνήσουν το θέμα τους. Έτσι, εάν για παράδειγμα ένα Λύκειο έχει 65 μαθητές στην Α' Λυκείου, μπορεί να προτείνει έως τέσσερα το πολύ θέματα (ένα από κάθε θεματικό κύκλο). Αντίθετα, σε περίπτωση που ο αριθμός των προτεινόμενων θεμάτων δεν επαρκεί, συμπληρώνεται με ανάθεση σε εκπαιδευτικό ή εκπαιδευτικούς οι οποίοι αναλαμβάνουν να διαμορφώσουν σχετική πρόταση.
Σε περίπτωση που η εφαρμογή των ζωνών είναι αδύνατη για πρακτικούς λόγους (π.χ. έλλειψη αιθουσών), μετά την έγκριση του Σχολικού Συμβούλου Παιδαγωγικής Ευθύνης, επιτρέπεται η υλοποίηση των Ερευνητικών Εργασιών στο πλαίσιο των αλφαβητικών τμημάτων, οπότε ο αριθμός των μαθητών της ερευνητικής ομάδας είναι ο αριθμός των μαθητών του τμήματος.
7. Δημόσια παρουσίαση Ερευνητικών Εργασιών και του Συνοδευτικού Τεχνήματος από Μαθητικές Ομάδες
Όταν ολοκληρωθούν οι Ερευνητικές Εργασίες, στο τέλος του τετραμήνου οι τετραμελείς μαθητικές ομάδες τις παρουσιάζουν μαζί και με το συνοδευτικό τέχνημα σε ειδική εκδήλωση που οργανώνεται από το σχολείο στη σχολική κοινότητα με τη συμμετοχή εξωτερικών προσκεκλημένων (π.χ. ειδικούς επιστήμονες, φορείς της τοπικής κοινωνίας, κ.λπ.), όπου τούτο κρίνεται σκόπιμο από τον Σύλλογο Διδασκόντων. Μετά την παρουσίαση του τρόπου εργασίας τους, των αποτελεσμάτων της και του τεχνήματος, είναι δυνατόν να υποβληθούν στα μέλη της ομάδας ερωτήσεις από μαθητές, εκπαιδευτικούς και επισκέπτες.
Κατά την ημέρα παρουσίασης των Ερευνητικών Εργασιών μπορεί να γίνει και σχετική έκθεση στο σχολείο στο πλαίσιο των αρχών της αυτο-αξιολόγησης της σχολικής μονάδας για την προβολή στην τοπική κοινότητα του έργου των μαθητών και του σχολείου.
8. Αξιολόγηση Ερευνητικών Εργασιών.
Μετά και την παρουσίαση, οι τετραμελείς μαθητικές ομάδες κάθε ερευνητικού θέματος υποβάλλουν προς αξιολόγηση τον ομαδικό φάκελο της Ερευνητικής Εργασίας τους, που περιλαμβάνει (α) ερευνητική έκθεση για το θέμα και τα ερευνητικά ερωτήματα που μελέτησαν, τις ερευνητικές διαδικασίες που ακολούθησαν και τα συμπεράσματα της έρευνας, (β) ένα σχετικό με το θέμα και τα συμπεράσματά τους τέχνημα (αφίσα, ιστοσελίδα, βίντεο, πόστερ, φυλλάδιο, κατασκευή, κ.λπ.) και (γ) ό,τι άλλο συμπληρωματικό υλικό σχετικό με την όλη εργασία τους κρίνουν τα μέλη της ερευνητικής ομάδας.
Συγκεκριμένες οδηγίες για την αξιολόγηση παρέχονται στο ΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ «Η Καινοτομία των Ερευνητικών Εργασιών στο Νέο Λύκειο» του Ηλία Γ. Ματσαγγούρα, όπου, εκτός από τις παιδαγωγικές αρχές και τις διδακτικές πρακτικές των Ερευνητικών Εργασιών, αναφέρονται αναλυτικά οι διαδικασίες και τα κριτήρια αξιολόγησης του ερευνητικού έργου κάθε μαθητικής ομάδας σε ό,τι αφορά:
(α) στην ερευνητική διαδικασία που ακολούθησε η ομάδα, (β) στο περιεχόμενο της ερευνητικής εργασίας, (γ) στη γλώσσα και τη δομή της ερευνητικής έκθεσης και (δ) στον τρόπο της δημόσιας παρουσίασης της ομαδικής εργασίας.
Οι τομείς της «ερευνητικής διαδικασίας» και του «περιεχομένου» αξιολογούνται με συντελεστή βαρύτητας 30% ο καθένας, ενώ οι δύο επόμενοι («Γλώσσα/δομή» και «παρουσίαση») με συντελεστή 20% ο καθένας. Το ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ για τις Ερευνητικές Εργασίες, που είναι διαθέσιμο σε έντυπη και σε ψηφιακή μορφή στην πλατφόρμα του ψηφιακού σχολείου (http://digitalschool.minedu.gov.gr), αναφέρεται, επίσης, και στα κριτήρια και τις διαδικασίες αξιολόγησης της ατομικής συμβολής κάθε μαθητή στο ομαδικό έργο χωριστά και την ατομική του βαθμολόγηση. Επισημαίνεται και πάλι ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί έγκαιρα το φαινόμενο της υπερβολικής βαθμολόγησης των Ερευνητικών Εργασιών, που προαναφέρθηκε.
Η γενική βαθμολογία του κάθε μαθητή στο μάθημα της «Ερευνητικής Εργασίας» προκύπτει ως ο μέσος όρος της αντίστοιχης βαθμολογίας του στα δυο τετράμηνα. Σε περίπτωση που κάποιος μαθητής δεν προάγεται στην επόμενη τάξη και δεν έχει προβιβάσιμο βαθμό στην ερευνητική εργασία, (επιλέγεται το θέμα στο οποίο υστέρησε περισσότερο αν ασχολήθηκε με δύο συνολικά κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς) ο επιβλέπων εκπαιδευτικός του ορίζει τμήματα της ερευνητικής εργασίας που κρίνει ότι πρέπει να επεξεργαστεί εκ νέου. Τον Σεπτέμβριο ο μαθητής υποβάλλει διορθωμένη την εργασία του μαζί με το προσωπικό του ημερολόγιο και τον ατομικό του φάκελο προς επανα-αξιολόγηση.
9. Ανάρτηση στο Διαδίκτυο των Ερευνητικών Εργασιών
Για ευρύτερη διάχυση των μαθητικών εργασιών, μετά τη δημόσια παρουσίασή τους, αναρτώνται στο διαδίκτυο (στην ιστοσελίδα του σχολείου), αναγράφοντας τα ονόματα (ή τα αρχικά τους) όλων των συντελεστών, μαθητών και επιβλεπόντων εκπαιδευτικών με βάση πάντα τις αρχές της προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Μια εργασία μπορεί να συγγραφεί, μερικώς (κατατοπιστική σύνοψη) ή και ολόκληρη στα Αγγλικά.
Την εξειδίκευση και την εφαρμογή των παραπάνω γενικών αρχών στις συνθήκες των δυνατοτήτων και αναγκών της σχολικής μονάδας κάνει ο σύλλογος διδασκόντων, φροντίζοντας πρωτίστως να διασφαλίζονται οι προϋποθέσεις για την ακώλυτη διεξαγωγή και στήριξη των Ερευνητικών Εργασιών.
10. Σχέδιο Υποβολής Ερευνητικής Εργασίας
Το Σχέδιο Υποβολής της Ερευνητικής Εργασίας περιλαμβάνει τα εξής τμήματα:
A. Σκοπός έρευνας, σαφώς διατυπωμένα ερευνητικά ερωτήματα (μέχρι 250 λέξεις).
Β. Συνοπτική αιτιολόγηση του θέματος (κριτήρια επιλογής θέματος, συσχέτιση με διδασκόμενα μαθήματα, αναμενόμενα μαθησιακά οφέλη κ.λπ., ενδεικτικά μέχρι 300 λέξεις).
Γ. Ενδεικτική περιγραφή πηγών αναζήτησης δεδομένων, μεθόδου και ερευνητικών εργαλείων συλλογής και επεξεργασίας των δεδομένων για αποφυγή φαινομένων απλής αντιγραφής και παράθεσης πληροφοριών (μέχρι 200 λέξεις).
Δ. Αναμενόμενα αποτελέσματα και τρόποι παρουσίασης των αποτελεσμάτων και του τεχνήματος (μέχρι 200 λέξεις).
Ε. Πόροι - υλικά - εξοπλισμός - επισκέψεις - προσκλήσεις - ειδικών.
Στ. Ενδεικτική Βιβλιογραφία.
Ζ. Σχόλια και προτάσεις του σχολικού συμβούλου παιδαγωγικής ευθύνης.
Δείτε αναλυτικά τον Οδηγό Ερευνητικών Εργασιών (pdf) του Υπουργείου Παιδείας και Οδηγίες Διδασκαλίας (pdf) για το σχολικό έτος 2013-2014. 11. Μαθήματα Επιλογής Γενικά για τα Μαθήματα Επιλογής Οι μαθητές έχουν δικαίωμα να αλλάξουν το μάθημα επιλογής μέχρι την 30ή Σεπτεμβρίου κάθε διδακτικού έτους. Ειδικά για το σχολικό έτος 2013-14, οι μαθητές της Α΄τάξης έχουν δικαίωμα να αλλάξουν το μάθημα επιλογής έως την 23η Οκτωβρίου 3013.
Ο κάθε μαθητής θα πρέπει να επιλέξει ένα ανάμεσα σε τέσσερα μαθήματα επιλογής. Όλα τα μαθήματα επιλογής διδάσκονται 2 ώρες την εβδομάδα.
Τα μαθήματα επιλογής της Α΄Λυκείου είναι τα εξής:
Εφαρμογές Πληροφορικής Το μάθημα είναι μάθημα επιλογής.
ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (την εβδομάδα): 2.
ΤΙΤΛΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ: Ως διδακτικό εγχειρίδιο ορίζεται το βιβλίο με τίτλο: «Εφαρμογές Πληροφορικής Υπολογιστών Α', Β' / Γ' Ενιαίου Λυκείου» των Ε. Γιακουμάκη, Κ. Γκυρτή, Β.Σ. Μπελεσιώτη, Π. Ξυνού, Ν. Στεργιοπούλου -Καλαντζή, έκδοση ΙΤΥΕ ''ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ'' 2013.
Διδακτέα Ύλη:
Ενότητα: Ο Κόσμος της Πληροφορικής Το υλικό των υπολογιστών. Το λογισμικό συστήματος Προγραμματιστικά περιβάλλοντα Πολυμέσα Επικοινωνίες και Δίκτυα
Ενότητα: Διερευνώ - Δημιουργώ -Ανακαλύπτω Συνθετικές εργασίες με λογισμικό εφαρμογών γενικής χρήσης, λογισμικό ανάπτυξης πολυμέσων, λογισμικό δικτύων, εκπαιδευτικό λογισμικό και προγραμματιστικά περιβάλλοντα
Ενότητα: Πληροφορική και Σύγχρονος Κόσμος Όλα αλλάζουν ... Νέες επαγγελματικές προοπτικές
Δείτε αναλυτικά τις Οδηγίες διδασκαλίας του μαθήματος (pdf)
Εξεταστέα Ύλη για το σχολ. έτος 2013 - 2014:
Η εξεταστέα ύλη του μαθήματος ορίζεται ως εξής: Από το βιβλίο «Εφαρμογές Πληροφορικής Υπολογιστών Α', Β' / Γ' Ενιαίου Λυκείου» των Ε. Γιακουμάκη, Κ. Γκυρτή, Β.Σ. Μπελεσιώτη, Π. Ξυνού, Ν. Στεργιοπούλου - Καλαντζή, έκδοση ΙΤΥΕ "ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ" 2013.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11. ΠΟΛΥΜΕΣΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ - ΔΙΚΤΥΑ - ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ & ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ Από το κεφάλαιο 12 αφαιρούνται οι παράγραφοι: 12.1 Η εξέλιξη των μέσων επικοινωνίας 12.3.2 Μοντέλο αναφοράς OSI 12.3.7 Ethernet, IEEE-802.3 και TCP/IP 12.4 Τηλεπικοινωνιακές και δικτυακές εφαρμογές Γεωλογία και Διαχείριση Φυσικών Πόρων Το μάθημα είναι μάθημα επιλογής.
ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (την εβδομάδα): 2.
ΤΙΤΛΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ: Ως διδακτικό εγχειρίδιο ορίζεται το βιβλίο με τίτλο: «Διαχείριση Φυσικών Πόρων» των: Βούτσινου Γ.Α., Κοσμά Κ., Καλκάνη Γ., Σούτσα Κ. Το βιβλίο θα μετονομαστεί σε «Γεωλογία & Διαχείριση Φυσικών Πόρων».
Σκοπός του μαθήματος O σκοπός της διδασκαλίας του μαθήματος είναι, οι μαθητές/τριες:
α. σχετικά με τους φυσικούς πόρους, τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες τους, το ρόλο τους στα οικοσυστήματα καθώς και τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος παρεμβαίνει διαχειριστικά σ’ αυτούς, β. σχετικά με το στερεό φλοιό της γης, δηλαδή τι είναι τα ορυκτά και τα πετρώματα από τα οποία αποτελείται, τις ιδιότητες που αυτά έχουν, τις βασικές κατηγορίες που διακρίνονται, τις διεργασίες που τα σχηματίζουν και ειδικότερα για τα φυσικά αποθέματα υδρογονανθράκων, άνθρακα, μεταλλευμάτων αλλά και νερού.
Κατά τη διδασκαλία του μαθήματος, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι διδακτικοί στόχοι που κατωτέρω τίθενται. Η βαρύτητα που θα δοθεί σε κάθε παράγραφο κάθε κεφαλαίου, θα πρέπει να συνάδει με τους διδακτικούς στόχους που έχουν τεθεί ανά κεφάλαιο και ανταποκρίνονται για μαθητές Α΄ Λυκείου. Το διδακτικό σύγγραμμα για τις ανάγκες συγγραφής του υπερκαλύπτει τις ανάγκες διδασκαλίας του μαθήματος. Είναι απαραίτητο η διδασκαλία να αντιστοιχεί στο επίπεδο και τις ικανότητες των μαθητών της Α΄ Λυκείου και να μην προχωρά σε περιεχόμενα του συγγράμματος και γνωστικά αντικείμενα που τις υπερβαίνουν και προκύπτουν από τις ανάγκες για την αρχική συγγραφή του. Σε κάθε κεφάλαιο αναφέρονται οι ώρες διδασκαλίας που αναμένονται να διατεθούν, υπολογίζοντας ως συνολικό χρόνο διδασκαλίας αυτόν που αντιστοιχεί σε 27 βδομάδες διδασκαλίας. Ανάλογα με τον πραγματικό χρόνο διδασκαλίας που θα προκύψει κατά την διάρκεια του σχολικού έτους αλλά και τις ιδιαίτερες ανάγκες των μαθητών μπορεί ο κάθε εκπαιδευτικός εύλογα να προσαρμόζει τις ανά κεφάλαιο ώρες διδασκαλίας.
Διδακτέα ύλη Κεφάλαιο 1: Διαχείριση Φυσικών πόρων. Παράγραφοι: 1.1, 1.2. (σελ.13-15)
Κεφάλαιο 2: Η Σχέση μας με τη Γη. Παράγραφοι: 2.2 (σελ 22-23), 2.3 (σελ 23-26), 2.4 (σελ 26), 2.5 (σελ 26-28), 2.6 (μόνον στη σελ. 29 τα γενικά και στις σελίδες 30-31 τα αναφερόμενα στην “Όξινη Βροχή”) και 2.7 (μόνον οι σελίδες 32-33 και εξαιρούνται οι σελίδες 34-35 με τα αναφερόμενα για «Το φαινόμενο “Ελ Νίνιο”»)
Κεφάλαιο 3: Χλωρίδα και Πανίδα. Παράγραφοι: 3.1 (σελ.39-43), 3.2 (σελ. 43-48, εξαιρούνται στις σελίδες 46 και 47 το σημείο “3.2.1 Διάκριση Πανίδας”)
Κεφάλαιο 4: Εδαφικοί Πόροι. Παράγραφοι: 4.1 (σελ. 49-51), 4.2 Ιδιότητες του εδάφους (σελ. 51), 4.2.1 Φυσικές εδαφικές ιδιότητες (σελ. 51-53 οι σελίδες από το σημείο “Δομή” στη σελ.53 ως σελ. 58 εξαιρούνται), 4.2.2 Χημικές ιδιότητες (μόνον τα γενικά στη σελίδα 58 και επίσης τα αναφερόμενα στο σημείο “Αντίδραση του εδάφους” από τη σελίδα 60 ως τη σελίδα 61), 4.3 (σελ. 61-63) εξαιρούνται οι τέσσερις ομάδες των θρεπτικών στοιχείων, 4.4 (σελ. 64), 4.5 ( από τη σελίδα 64 ως τη σελίδα 65 όπου εξαιρούνται τα σχετικά με τον Τύπο χρησιμοποίησης γης-LUT), 4.7 (σελ.66-75, εξαιρούνται από σελίδα 69 ως σελίδα 73 τα σημεία: “Τύποι επιφανειακής διάβρωσης”, “Υποεπιφανειακή διάβρωση”, “Τύποι υποεπιφανειακής διάβρωσης”, 4.7.3 “Αιολική διάβρωση” και 4.7.4 “Κατολισθήσεις”), 4.8 (σελ.75-77), 4.11 (σελ.82-88), 4.12 (σελ.88-89)
Κεφάλαιο 5: Υδατικοί Πόροι. Παράγραφοι: 5.1 (σελ. 95-96), 5.2 (σελ. 96-97), 5.3 (σελ. 97-99), 5.4 (Οι σελίδες 99-101 και εξαιρούνται οι σελίδες 102 και 103), 5.6 (μόνον τα γενικά στη σελ. 106 και ονομαστικά οι τίτλοι των παραγράφων από 5.6.1 ως 5.6.5 τα περιεχόμενά τους εξαιρούνται), 5.7 (μόνο τα γενικά στις σελίδες 119 και 120 και εξαιρούνται τα περιεχόμενα της παραγράφου 5.7.1 από σελίδα 120 ως σελίδα 125) και 5.8 (σελ. 125-130)
Κεφάλαιο 6: Δασικοί Πόροι. Παράγραφοι: 6.1 (σελ. 135-136), 6.3 (σελ. 138-139), 6.4 (σελ. 139), 6.7 (σελ. 142-144), 6.10 (σελ. 146-149) και 6.11 (σελ. 149-156)
Κεφάλαιο 9: Μορφές Ενέργειας. Παράγραφοι: 9.1 (σελ. 215-216), 9.2 (σελ. 216), 9.2.1 (σελ. 217), 9.2.2 (σελ. 217-218, εξαιρείται το σημείο “Μηχανισμός καύσης ανθράκων”), 9.2.3 (σελ. 219-223), 9.2.4 (μόνον στη σελίδα 224 ονομαστικά τα Φυσικά αέρια), 9.6 (σελ.230-232), για τις παραγράφους 9.3, 9.4, 9.5, 9.7, 9.8, 9.9, 9.10 και 9.11 ονομαστικά μόνον τους τίτλους.
Δείτε αναλυτικά τις Οδηγίες διδασκαλίας του μαθήματος (pdf) Ελληνικός & Ευρωπαϊκός Πολιτισμός Το μάθημα είναι μάθημα επιλογής.
ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (την εβδομάδα): 2.
ΤΙΤΛΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ: Ελληνικός και Ευρωπαϊκός Πολιτισμός των Α. Λιάκου, Κ. Γαγανάκη, Ε. Γαζή κ.ά..
Διδακτέα ύλη:
ΜΕΡΟΣ Α΄ Η ΑΝΑΔΥΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΚΑΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ 1. Η Ευρώπη της Αρχαιότητας 2. Η Ευρώπη του Μεσαίωνα 3. Οι Ευρωπαίοι της Αναγέννησης 4. Ευρώπη και Ευρωπαίοι στον αιώνα των θρησκευτικών πολέμων 5. Η αυτονόμηση της Τέχνης 6. Η Ευρώπη των αντιφάσεων: επιστήμη ή μαγεία; 7. Η Ευρώπη και οι εξωευρωπαϊκοί λαοί 8. Η κριτική του Ορθού Λόγου 9. Η Ευρώπη της Εξουσίας και της Πολιτικής
ΜΕΡΟΣ Β΄ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ (Το πέμπτο και το έβδομο κεφάλαιο να διδαχθούν περιληπτικά) 1. Η Γαλλική Επανάσταση 2. Η Βιομηχανική Επανάσταση 3. Η Ευρώπη των Εθνών 4. Η Ευρώπη των πολιτών 5. Τα θεμέλια της επιστημονικής σκέψης και πρακτικής 6. Η Τέχνη του «ευ ζην» 7. Η πορεία προς την Ευρωπαϊκή Ένωση
Δείτε αναλυτικά τις Οδηγίες διδασκαλίας του μαθήματος (pdf).
Εξεταστέα Ύλη για το σχολ. έτος 2013 - 2014:
Μέρος Πρώτο Η ΑΝΑΔΥΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΚΑΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ
Κεφ. 1: Η Ευρώπη της Αρχαιότητας 2. Το αντιθετικό σχήμα Ευρώπη - Ασία (σελ. 8-13)
Κεφ. 2: Η Ευρώπη του Μεσαίωνα 1. Η δυτική Ευρώπη (σελ. 19-22) 2. Το Βυζάντιο (σελ. 22-27)
Κεφ. 3: Οι Ευρωπαίοι της Αναγέννησης 1. Οι κλασικές κληρονομιές (σελ. 33-35) 2. Ο έντυπος λόγος (σ. 35-36) 3. Η αναγεννησιακή παιδεία (σελ. 36-38) 4. Αναγέννηση και χριστιανισμός (σελ. 38-40)
Κεφ. 6: Η Ευρώπη των αντιφάσεων: επιστήμη ή μαγεία; 1. Επιστήμη (σελ. 65-67) 2. Μαγεία (σελ. 67-70)
Κεφ. 7: Η Ευρώπη και οι εξωευρωπαϊκοί λαοί 2. Τι έβλεπαν οι Ευρωπαίοι στην Αμερική (σελ. 72-74)
Κεφ. 8: Η κριτική του Ορθού Λόγου 1. Το κοινωνικό πλαίσιο του Διαφωτισμού (σελ. 79-82) 5. Πολιτισμός και κουλτούρα (σελ. 91-95)
Κεφ. 9: Η Ευρώπη της εξουσίας και της πολιτικής 3. Οι νέες πολιτικές έννοιες (σελ. 102-106)
Μέρος Δεύτερο Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Κεφ. 1: Η Γαλλική Επανάσταση 1. Ελευθερία - Ισότητα - Αδελφοσύνη (σελ. 113-118) 2. Η διάδοση της Δημοκρατικής Επανάστασης ως το 1848 (σελ. 118-121)
Κεφ. 2: Η Βιομηχανική Επανάσταση 2. Το εργαστήρι της βιομηχανικής επανάστασης (σελ. 127-130)
Κεφ. 3: Η Ευρώπη των Εθνών 1. Η αρχή των εθνοτήτων (σελ. 135-137) 2. Η εθνική συνείδηση (σελ. 138-141)
Κεφ. 4: Η Ευρώπη των πολιτών 1. Κοινοβουλευτισμός (σελ. 145-146) 2. Ο σοσιαλισμός και το εργατικό κίνημα (σελ. 146-149) 3. Το κράτος πρόνοιας (σελ. 149-150)
Κεφ. 5: Τα θεμέλια της επιστημονικής σκέψης και πρακτικής 4. Η ρήξη του 20ου αιώνα: οι βεβαιότητες κλονίζονται (σελ. 155)
Κεφ. 6: Η Τέχνη του «ευ ζην» 8. Η τέχνη στην υπηρεσία της μαζικής παραγωγής: το Μπαουχάους (σελ. 178-179) 9. Τα ευρωπαϊκά νεανικά μουσικά ρεύματα (σελ. 179-181) Καλλιτεχνική Παιδεία Το μάθημα είναι μάθημα επιλογής.
ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (την εβδομάδα): 2.
Το μάθημα «Καλλιτεχνική Παιδεία» περιλαμβάνει τα εξής γνωστικά αντικείμενα:
Στα τμήματα Καλλιτεχνικής Παιδείας διδάσκεται ένα από τα ανωτέρω γνωστικά αντικείμενα.
Για τη διδασκαλία των διακριτών γνωστικών αντικειμένων προτείνονται τα εξής:
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ 1. Θα ισχύσει το υπάρχον ΑΠΣ. 2. Θα χρησιμοποιηθεί το βιβλίο με τίτλο «Εικαστικά Α΄ Γενικού Λυκείου» των Ο. Ζιρώ, Ο. Κούβου, Ε. Μερτζάνη, Ε. Μωραΐτη.
ΜΟΥΣΙΚΗ 1. Θα ισχύσει το υπάρχον ΑΠΣ. 2. Θα χρησιμοποιηθεί το βιβλίο με τίτλο «Μουσική Α΄ Γενικού Λυκείου» των Α. Ζεάκη - Γλυνιά, Ιωάννη Παπαχρόνη, Ιωάννη Σίμου και Αγνής Φραγκούλη.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΑΤΡΟΛΟΓΙΑΣ 1. Θα ισχύσει το υπάρχον ΑΠΣ. 2. Θα χρησιμοποιηθεί το βιβλίο με τίτλο «Στοιχεία Θεατρολογίας Α΄ Γενικού Λυκείου» των Θ. Γραμματά, Τ. Μουδατσάκη, Π. Τζαμαργιά και Χ. Δερμιτζάκη.
Διδακτέα ύλη των γνωστικών αντικειμένων: (σχ. έτος 2013-2014) Διδάσκονται όλα τα κεφάλαια των ανωτέρω διδακτικών εγχειριδίων. Ο/Η εκπαιδευτικός εμβαθύνει περισσότερο ή λιγότερο σε συγκεκριμένα κεφάλαια των βιβλίων, λαμβάνοντας υπόψη το επίπεδο των μαθητών, το ιδιαίτερο ενδιαφέρον τους για συγκεκριμένα θέματα, καθώς και την υλικοτεχνική υποδομή του σχολείου.
Σημείωση: Η αξιολόγηση του μαθήματος ''Καλλιτεχνική Παιδεία'' Α΄ τάξης Γενικού Λυκείου θα γίνεται γραπτώς, σύμφωνα με την απόφαση υπ αριθμ. 132448/Γ2/19-09-2013 του Υ.ΠΑΙ.Θ. |
|